De loquat wordt ook wel Japanse wolmispel, Japanse mispel of neffel genoemd en behoort tot de botanische soort Eriobotrya japonica. De geslachtsnaam Eriobotrya betekent: “met wollig fruit als een druiventros”, en de soortnaam japonica betekent: “afkomstig uit Japan”. Deze soort wordt net als veel andere fruitgewassen ingedeeld in de familie van de Rosacea, onderfamilie Maloideae. Tot deze onderfamilie behoren ook de appel, de peer, de mispel, het krentenboompje en enkele andere bekende soorten fruit- en siergewassen.

De loquat komt van origine uit China, doch wordt nu op diverse plaatsen in de wereld geteeld, zoals in Japan, Brazilië, de Verenigde Staten en in de landen rondom de Middenlandse Zee.

De loquat is een groenblijvende kleine boom of grote struik met een vrij oppervlakkig wortelstelsel. De bomen hebben een afgeronde kroon, een korte stam en wollige nieuwe twijgen. De enkelvoudige bladeren hebben aan de onderzijde een viltige beharing, zijn alternerend geplaatst en 10 tot 25 cm lang.

Loquats hebben een voor fruitbomen ongebruikelijke eigenschap, namelijk dat de bloemen pas verschijnen in de late herfst tot vroege winter en de vruchten vervolgens afrijpen in het voorjaar. Dit geldt voor de mediterrane gebieden of voor bomen die in Nederland als kuipplant in een serre / orangerie worden gehouden.
Bij bomen die in Nederland buiten zijn geplant worden de bloemknoppen wel voor de winter gevormd, doch bloeien de bloemen pas in maart / april en valt de oogsttijd vervolgens in juli / augustus. Doordat de bloemknoppen en bloemen dus gedurende de winter aan de boom zitten, zijn deze gevoelig voor beschadiging door vorst. Hierdoor is het bij buiten uitgeplante bomen in Nederland moeilijk om ook daadwerkelijk vruchten aan de boom te krijgen. Immers: alleen in zeer zachte winters op beschutte plaatsen zullen de bloemknoppen c.q. bloemen niet bevriezen en kunnen deze uitgroeien tot vruchten. Bij kuipplanten die ’s winters vorstvrij overwinteren, is het eenvoudiger om vruchten te verkrijgen.

De geurende witte tot geelwitte bloemen zijn zo’n 2 cm in diameter en worden in trossen van 3 tot 10 stuks gevormd aan het uiteinde van de scheuten. De bloemen zijn zelfbestuivend. De 3 tot 5 cm grote vruchten die vervolgens worden gevormd zitten dus ook in trossen en zijn afhankelijk van de variëteit rond, ovaal of peervormig en hebben een gele tot oranje licht behaarde schil. Alhoewel de schil dun is, kan deze toch vrij gemakkelijk worden verwijderd als de vrucht rijp is. Bij de oogst blijven de kelkblaadjes aan de vrucht zitten.

Het stevige vruchtvlees kan wit, geel of oranje van kleur zijn en heeft een zoete tot friszure smaak. De smaak wordt soms wel vergeleken met abrikozen, of tussen appels en abrikozen in. Midden in de vrucht zitten 1 tot 5 pitten (meestal 3 tot 5), die niet kunnen worden gegeken. De pitten zijn zelfs licht giftig, omdat ze net als appelpitten kleine hoeveelheden cyaniden bevatten.

De vruchten hebben een hoog pectinegehalte en kunnen worden gebruikt voor verse consumptie, jam, chutney, vruchtensalade en als vulling voor taarten.

De loquat wordt (mede door de groenblijvende eigenschap) ook wel aangeplant als sierboom. De boom is in het Nederlandse klimaat niet geheel winterhard, waardoor de groene bladeren tijdens perioden van strenge wintervorst schade kunnen oplopen. De kans op wintervorstschade is het kleinst op een beschutte plaats met niet te veel wind.

Er zijn enkele tientallen rassen van de loquat bekend, ook in het herkomstgebied China, welke vegetatief worden vermeerderd door ze te enten op een onderstam. Als onderstam worden ook wel gewone mispels (Mespilus germanica) of kweeperen (Cydonia oblonga) gebruikt, welke dus beiden familielid van de loquat zijn.

In maart 2010 is in het siertuingedeelte van FruitLent een loquatboom aangeplant van een onbekende cultivar (waarschijnlijk een cultivar met ronde vruchten met wit vruchtvlees). De boom is geplant in de luwte van een dichte heg, waardoor deze minder wind vangt en daardoor minder gevoelig zou zijn voor wintervorst. De strenge winter van 2011 werd moeiteloos doorstaan. In de strenge winter van 2012 was er echter sprake van geheel andere omstandigheden (zeer zacht weer tot in januari, gevolgd door zeer strenge vorst) en onder die omstandigheden blijkt onze loquatboom alsnog het loodje te hebben gelegd. Hierdoor is op dit moment derhalve geen loquat meer in de collectie van FruitLent aanwezig.

Overigens hadden we vooraf niet de verwachting dat we er vaak vruchten van zouden oogsten, zulks vanwege de afwijkende bloeitijd. Wij zagen het dan ook vooral als een leuke wintergroene botanische curiositeit die wel in onze collectie paste.