Rasbeschrijving Kiwibessen
Julia
Dit vrouwelijke ras is ontstaan uit een kruising tussen het ras ‘Issaï’ en Actinidia kolomikta. Deze kruising werd gemaakt door Werner Merkel, een verzamelaar van Actinidia-soorten en rassen in Chemnitz (Oost-Duitsland). Uit deze kruising werden door hem ongeveer 100 planten beoordeeld, waarvan er 6 bruikbaar bleken te zijn. De selectie met de aanduiding ‘M1’ werd vervolgens omstreeks 2004 door Sämann Baumschulen in Bautzen (Duitsland) onder de naam ‘Julia’ op de markt gebracht. Tegelijkertijd werd uit dezelfde kruising het mannelijke ras ‘Romeo’ geïntroduceerd. Voor de rassen ‘Romeo’ en ‘Julia’ wordt ook wel de aanduiding “Sachsenkiwi” gebruikt, als tegenhanger van de “Bayern-kiwi”. Inmiddels wordt dit ras ook wel aangeduid onder de naam ‘Julie’.
Gelet op de bovenstaande afstamming gaat het in het geval van ‘Julia’ derhalve niet om een zuivere Actinidia arguta, maar om een soortkruising. De moeder ‘Issaï’ is zelf ook een soortkruising tussen Actinidia arguta en Actinidia polygama, zodat ‘Julia’ dus een complexe afstamming heeft waarbij 50% van het erfelijk materiaal afkomstig is van Actinidia kolomikta, 25% van Actinidia polygama en 25% van Actinidia arguta.
Door de bovenomschreven afstamming is de groei wat minder krachtig dan van de zuivere Actinidia arguta. Ook zijn de vruchtjes duidelijk kleiner, doch de planten zijn wel uitermate vruchtbaar en zijn niet gevoelig voor beurtjaren.
De bloemen van ‘Julia’ komen in trosjes van 1 tot 12 stuks (meestal 4 à 7) en komen enkele dagen later in volle bloei dan die van de andere rassen. Hier moet rekening mee worden gehouden met het aanplanten van een geschikte mannelijke bestuiver. De eerste vruchtjes rijpen vanaf eind september, waarmee de oogst iets later in het seizoen aanvangt dan van sommige andere vrouwelijke rassen. De donkergroen gekleurde vruchtjes hangen in kleine trosjes aan de plant en kunnen ook op die wijze geoogst worden. Binnen de trosjes is behoorlijke variatie aanwezig in de grootte van de vruchtjes. De eerste vruchtjes in de trosjes wegen zo’n 5 tot 7 gram, terwijl de laatste vruchtjes in de trosjes slechts zo’n 1½ gram wegen. Gemiddeld komt het vruchtgewicht op zo’n 3 gram, waarmee de vruchtjes dus kleiner zijn dan die van de andere kiwibesrassen en bovendien meer variatie laten zien in hun onderlinge grootte. Ondanks dat de vruchtjes gemiddeld kleiner zijn, is het oogsten verhoudingsgewijs vrij eenvoudig, doordat deze met complete trosjes tegelijk worden geoogst. Hierdoor krijgt het geoogste product ook een wat andere uitstraling dan van de andere rassen. Naar onze ervaring hebben de vruchtjes veel minder cosmetische beschadigingen (verkurking en schuurschade) dan die van veel andere vrouwelijke rassen. Wel hebben rijpe vruchtjes vrij snel de neiging om wat in te drogen, hetgeen zich dan uit in een verschrompelde vruchthuid.
De vruchtjes hebben een uitermate goede en zeer aromatische smaak met een uitgebalanceerde verhouding tussen zoet-zuur. De vruchtjes die reeds aan de plant wat zijn ingedroogd, hebben de sterkste aromatische smaak. Het vitamine-C gehalte is zeer hoog (meer dan 500 mg per 100 gram !). Ze halen een suikergehalte van bijna 25% Brix. Alhoewel alle kiwibessen in het rijpe stadium voortreffelijk smaken, hebben we toch de indruk dat ‘Julia’ qua smaak nog net iets boven de andere rassen uitsteekt, waarbij dus het aroma nadrukkelijk opvalt. De zeer goede aromatische smaak en het zeer hoge vitamine-C gehalte zijn eigenschappen die herinneren aan de kruisingsouder Actinidia kolomikta.
De planten van ‘Julia’ beginnen vaak al in het tweede jaar na het uitplanten te bloeien, dit is derhalve sneller dan gewoonlijk het geval is bij andere zuivere Actinidia arguta-rassen. Deze eigenschap is geërfd van ‘Issaï’ en Actinidia kolomikta. Na de extreme winter van 2012 bleek dat onze plant van ‘Julia’ enige vorstschade vertoonde. Ook deze eigenschap blijkt geërfd van ‘Issaï’, want gewoonlijk zijn kiwibessen en Actinidia arguta zeer winterhard.
Ondanks dat de vruchtjes van ‘Julia’ klein zijn, is dit een ras waar we toch erg positief over zijn vanwege de overige gunstige eigenschappen. De eigenschap van de kleinere vruchtjes wordt gecompenseerd doordat de vruchtjes in trossen kunnen worden geoogst. Alle positieve eigenschappen van ‘Julia’ zijn meer mensen opgevallen, want dit ras is inmiddels gebruikt als kruisingsouder bij de ontwikkeling van weer nieuwe rassen, waar we de komende jaren mogelijk nog wel wat van gaan horen.
In FruitLent is in het voorjaar van 2008 een plant van ‘Julia’ aangeplant. Deze droeg reeds in 2009 voor het eerst enkele vruchtjes en kwam in 2010 in volle productie.
In februari 2022 hebben we besloten de collectie met kiwibessen flink in te krimpen. We zijn erdoor gefrustreerd geraakt dat er vrijwel jaarlijks forse aantasting is door het Suzuki fruitvliegje, waardoor nagenoeg de gehele oogst waardeloos wordt. Bij deze inkrimping is ook de struik van ‘Julia’ gesneuveld, zodat dit ras niet meer in de collectie van FruitLent aanwezig is.